کتابخانه کم نداریم، مشکل مدیریت است/ افشار ایران‌شناسی را بومی کرد

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ آئین نکوداشت مرحوم ایرج افشار عصر امروز 19 اسفندماه با حضور محمود نیلی، رئیس دانشگاه تهران، سیدمحمدکاظم بجنوردی رئیس دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، نیکنام حسین‌پور، سرپرست خانه کتاب، حجت الاسلام محمود دعایی، مدیرعامل مؤسسه اطلاعات، اساتید دانشگاه‌ها به ویژه محمدرضا شفیعی کدکنی، اکبر ایرانی، مدیر مؤسسه میراث مکتوب و .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران در این آئین گفت: افشار از سال 1343 تا 1357 ریاست کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران را برعهده داشت و مهمترین تحول در آن دوره، همین ساختمانی است که امروز به عنوان کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران می‌بینیم و چنان زحمتی کشید که هیچ احساس کهنگی در این بنا نمی‌بینیم، با وجود اینکه حدود 40 سال از ساخت آن می‌گذرد و بایستی یادی از استاد مشکات هم بکنیم که اولین بار نسخ خطی خود را به این کتابخانه اهدا کردند و هسته اولیه کتابخانه مرکزی را بنا گذاشتند.

وی افزود: این کتابخانه به عنوان مهمترین کتابخانه کشور بود، اما پس از تأسیس کتابخانه ملی، تحت الشعاع آن قرار گرفت و نسبت به آن بی‌توجهی‌هایی را شاهد بودیم و در حال حاضر در نقطه‌ای هستیم که چرخه فعالیت این کتابخانه نیازمند توجه مردم و مسئولان است.
جعفریان ادامه داد: ما کتابخانه کم نداریم و مشکل ما مدیریت کتابخانه است و نگاه بسته‌ای که نسبت به مدیریت کتابخانه وجود دارد. همچنین مجموعه‌های باارزشی داریم و بسیاری از نسخ فهرست نشده و یا در دسترس قرار نگرفته‌اند؛ از این رو برای ارائه آنها تلاش می‌کنیم. ما که قصد کشورگشایی نداریم اما دوست داریم، سهم هر چند اندکی در زمینه فرهنگ داشته باشیم و استاد ایرج افشار در این زمینه نقش محوری داشت.
وی تصریح کرد: ما کتابخانه‌های خوبی داریم و باید مدیریت آن را اصلاح کنیم و در این زمینه نیازمند کار نو در حوزه کتابداری هستیم. در حال حاضر تکنولوژی پیشرفت بسیاری داشته و کتابداری نیز از این امر بی‌بهره نبوده است، تکنولوژی در ذهن و آگاهی ما رسوخ کرده و اکنون فناوری جدیدی ذهن و آگاهی را تحت تأثیر قرار داده است و بخش مهمی از این آگاهی مربوط به کتابخانه‌ها است که آنها نیز در حال تبدیل شدن به موزه هستند؛ از این رو باید از این تکنولوژی در مدیریت و کتابداری بهره گرفت.
رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران ادامه داد: دلخوش کردن به شورای عالی فضای مجازی اشتباه است و به نظر می‌رسد آنها در رابطه با کتاب در فضای مجازی مسئولیتی ندارند، در کشور ما هیچ نهادی متکفل حوزه فضای مجازی در زمینه کتاب نیست که به صورت متمرکز بر آن نظارت کند، در حال حاضر 60 هزار عنوان در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران وجود دارد و بیشتر مربوط به نسخه‌های نادر است و در کتاب‌خانه‌های دیگر هم نظیر آنها را نداریم و متأسفانه این نسخه‌ها دیجیتالیزه هم نشده‌اند و دانشگاه تهران با توجه به موقعیتی که دارد باید به این موضوع بیش از پیش توجه کند.
وی در ادامه بیان کرد: هیچ دانشگاهی به اندازه دانشگاه تهران در زمینه خرید دیتا و اطلاعات مقاله‌ها هزینه نمی‌کند و در حال حاضر بیش از 8 میلیارد تومان برای خرید اطلاعات و مقاله صرف می‌شود.
حجت الاسلام والمسلمین سیدمصطفی محقق داماد، رئیس تولیت موقوفات افشار در ادامه این مراسم به ابعاد شخصیتی ایرج افشار اشاره کرد و گفت: ایرج ابعاد گوناگون دارد و امروز باید از ابعاد دیگری درباره وی سخن گفت، ایرج افشار کارهای بسیاری کرد و افراد نسبت به هنگامه‌ای که آفرید، انگشت حیرت به دهان دارند که یک تنه این همه کار کرده است. از همه بزرگتر و درشت‌تر این است که اولاً کتاب‌شناس و نسخه‌شناس و کتابدار است و اگر بخواهیم او را در این زمینه تحلیل کنیم، باید با محمدبن اسحاق ابن ندیم مقایسه کنیم. ابن ندیم کتاب الفهرست را نسبت به کتاب‌های تا زمان خود، نوشته و یک کاتالوگر تنها نیست و می‌توان او را دایرةالمعارف‌نویس نامید و فقط نام کتاب را معرفی نکرده، بلکه زندگی مؤلف و خلاصه کتاب را نیز بیان کرده است.

وی افزود: ابن ندیم در این کتاب، تقسیم‌بندی جالبی از علوم زمان خود در سال 377 هجری قمری انجام داده و کتاب‌ها را به کتب مقدس ادیان، نحو و لغت، تاریخ، شعر و شاعران، علوم کلام، فقه و احادیث، فلسفه، علوم قدیم، افسانه، سحر و جادو، مذاهب و ادیان غیرالهی و کیمیا تقسیم کرده است.
محقق داماد ادامه داد: اگر بخواهیم شخصیت‌های دیگری را در زمینه فهرست‌نویسی عنوان کنیم، افراد دیگری نظیر استاد عبدالله انوار و عبدالحسین حائری نیز وجود دارند که فهرست‌نویس نسخ خطی هستند، اما در میان آنها دو ستاره بزرگ به نام محمدتقی دانش‌پژوه و ایرج افشار کارهای اولیه خود را از کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران آغاز کردند.
وی بعد دیگر شخصیت استاد ایرج افشار را بعد ایران‌شناسی وی عنوان کرد و گفت: ایران‌شناسی یک علم است و ظاهراً اول بار غربی‌ها این رشته را به وجود آوردند و به نظر می‌رسد به هر قصد و انگیزه‌ای این کار را انجام دادند، این دانش را به وجود آوردند و ارنست امیل هرتسفلد برای اولین بار درباره تخت جمشید تحقیق کرده است.
رئیس تولیت موقوفات افشار در ادامه گفت: ایرج افشار، ایران‌شناسی را بومی کرد و ایران‌شناسی حتی با روش و متد غربی نیز جای قدردانی دارد. وقف‌نامه‌هایی که از سوی پدر مرحوم افشار نوشته شده، یقیناً با نظر ایرج افشار بوده است؛ چرا که توجه جدی به ایران و ایران‌شناسی داشته است. چه کسی خانه خود را وقف کسانی می‌کند که حتی در خارج از کشور به ایران‌شناسی پرداخته‌اند، افرادی چون کمال عینی، پروفسور فراگنر و ... .

وی ادامه داد: برخی از ایران‌شناسان فقط محقق‌اند و در اعماق خود علاقه و عشق کمتری به ایران دارند، اما نوادری از آنها هستند که در کنار دانش، عشق به ایران خمیره جانشان می‌شود، نظیر ریچارد فرای که وصیت کرده بود پیکرش در شهر اصفهان و در کنار زاینده‌رود به خاک سپرده شود و بسیاری را دیده‌ام که هیچ نگران حقوق ملت ایران نیستند، اما کسانی هم هستند که نگران حقوق ملت ایران، آبروی ملت ایران و تحکیم وحدت ملی ایران هستند و این چنین کسانی ایران‌دوست هستند و من ایرج افشار را چنین فردی یافتم. افشار، ایران گرد بود و با پای پیاده همراه با کسانی چون زریاب خویی، شفیعی کدکنی و ... روستا به روستا را دیده بودند. از این رو در بنیاد افشار تصمیم گرفتیم کتابچه سفرنامه‌ای که دارند را گسترش دهیم و یادداشت‌های منتشر نشده وی را به عنوان جلد دوم این اثر منتشر کنیم.
وی در پایان یادآور شد: ناسپاسی است اگر نامی از منوچهر ستوده نبریم که کتاب از «آستارا تا استارباد» را نوشته و با پای پیاده شمال ایران را طی کرده و به آداب و رسوم و اخلاق این منطقه پرداخته است.

در حال تکمیل...

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۶۲۵۶۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کتابخانه‌ای به گستره صدا

«کتاب» به مثابه رسانه این روز‌ها با گسترش رسانه‌های متنوع هنوز در قید حیاتی مبارک است و گرچه در قالب دیجیتال هم به بازار عرضه می‌شود یا با رسانه‌های دیگر همچون رادیو و تلویزیون بده‌بستان دارد، اما برای بسیاری همچنان نخستین انتخاب در رفاقت است. در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب، شبکه‌های رادیویی با برپایی غرفه‌های رادیویی در مصلای امام خمینی (ره) سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب را به صورت زنده پوشش می‌دهند. علاوه بر این شبکه‌ها با طراحی برنامه‌های جدید و در قالب برنامه‌های روتین به معرفی کتاب، گفتگو با ناشران، نخبگان و نویسندگان و... می‌پردازند.

رادیو ایران؛ گفتگو با ناشران برتر

 برنامه «باغ هنر» شبکه رادیویی ایران از ابتدا تا پایان سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب ساعت ۱۶ از مصلای بزرگ تهران، محل برگزاری نمایشگاه کتاب، ضمن انعکاس رویداد‌های مهم نمایشگاه با ناشران برتر و نویسندگان شاخص گفتگو و از آنتن رادیو ایران تقدیم مخاطبان می‌شود. «ایران امروز»، «ایرانشهر» و «تالار آیینه» نیز به نمایشگاه کتاب می‌پردازند.

رادیو جوان؛ چه خبر از کافه رادیو

برنامه "کافه رادیو" رادیو جوان از محل نمایشگاه کتاب پخش می‌شود. این برنامه رادیویی، ناشران و نویسندگان جوان را معرفی کرده و در بخش‌های دیگر، اخبار جدید نمایشگاه را پوشش می‌دهد. همچنین، برنامه "کافه رادیو"، با صدای هنرمندان، مردم را به خرید و مطالعه کتاب دعوت می‌کند تا سرانه مطالعه کشور را افزایش دهد و در بخش دیگر، کتاب‌های مطرح را معرفی خواهد کرد. 

رادیو فرهنگ؛ میزبان نویسندگان برجسته

شبکه رادیویی فرهنگ برنامه "کتاب فرهنگ" را با حضور نویسندگان و ناشران برجسته ساعت ۱۷ تا ۱۸ از گروه تاریخ و اندیشه تقدیم مخاطبان می‌کند. گفتگوی گزارشگران با غرفه داران، شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان از نمایشگاه و شنیدن دغدغه‌های آنها بخشی از این برنامه است.

برنامه "سرزمین من" به طور زنده با بخش‌های گزارش، گفتگو و اطلاع رسانی رویداد‌های مربوط به نمایشگاه کتاب، ساعت ۱۳ تا ۱۴ از محل برگزاری نمایشگاه کتاب روی آنتن می‌رود. برنامه "ققنوس" با معرفی کتاب در گفتگو با ناشران و نویسندگان حوزه ادب و هنر ساعت ۱۵ روی آنتن رادیو فرهنگ می‌رود و برنامه "صبح به وقت فرهنگ" در قالب گزارش اطلاع رسانی ساعت۶ و ۳۰ دقیقه پخش می‌شود.

رادیو تهران؛ اجرای نمایش عروسکی

برنامه «کتاب خوار» کاری از گروه فرهنگ و جامعه شبکه رادیویی تهران است که از نمایشگاه کتاب از ساعت ۱۶ تا ۱۷ به صورت زنده تقدیم مخاطبان می‌شود. هدف از برنامه کتاب خوار ترویج کتاب و کتابخوانی و کمک به مخاطبان برای انتخاب بهترین کتاب هاست. با توجه به محیطی بودن برنامه سعی شده از المان‌هایی استفاده شود که مخاطب یک نمایش عروسکی را هم در نمایشگاه ببیند. رضا صفری عروسک گردانی و صداپیشگی را به عهده دارد. 

رادیو اقتصاد؛ گذر بازار

رادیو اقتصاد در مجله رادیویی «گذر بازار» به برگزاری نمایشگاه کتاب می‌پردازد. بازار کتاب بخش ۳۰ دقیقه‌ای از برنامه «گذر بازار» است که در قالب گزارش از نمایشگاه کتاب تهیه می‌شود. این برنامه صنعت نشر را از دیدگاه اقتصادی بررسی می‌کند. جایگاه نشر در صنعت رسانه، تهدید‌ها و فرصت‌های نشر در عصر همگرایی رسانه ها، چالش‌های تامین مواد اولیه، حقوق مالکیت فکری و کانال‌های توزیع از جمله مباحثی است که در گفتگو با ناشران، فعالان فرهنگی و اقتصادی در این حوزه مطرح می‌شود. فناوری‌های جدید بکار گرفته شده در زنجیره ارزش کتاب، توجه ناشران و خریداران کتاب به مباحث پایداری به خصوص محیط زیستی و معرفی کتاب در حوزه اقتصاد، تجارت و مدیریت از دیگر بخش‌های این گزارش خواهد بود.

رادیو معارف؛ همراه با عصر جوانی

عصر جوانی نام برنامه رادیو معارف است که از نمایشگاه کتاب به صورت زنده به روی آنتن رادیو معارف می‌رود. این برنامه با موضوع اهمیت مطالعه و کتابخوانی از ساعت ۱۷ تا ۱۸ از استودیوی ویژه معاونت صدا به سمع شنوندگان می‌رسد. از مهم‌ترین بخش‌های «عصر جوانی» می‌توان به معرفی و گپ و گفتی دوستانه با ناشران و نویسندگان جوان کشور نام برد.

رادیو سلامت؛ عشق کتاب

شبکه رادیویی سلامت با ویژه برنامه «عشق کتاب» از نمایشگاه با مخاطبان همراه خواهد بود. این برنامه با هدف معرفی کتاب‌های حوزه‌های مختلف به ویژه سلامت، گفتگو با نویسندگان، مترجمان، ناشران و اهل قلم پخش می‌شود. آیتم "پی رنگ" با بیان طرح و موضوع روز برنامه با توجه به نامگذاری روز روی آنتن می‌رود و آیتم "پندار" گفتگو‌های کارشناسان درباره تاثیر و بررسی مطالعه از ابعاد گوناگون است. از دیگر آیتم‌های این برنامه می‌توان به "شیرازه" اشاره کرد که در گفتگو با نویسنده‌ها و مولفان حوزه سلامت تهیه می‌شود. آیتم "قصه گوهر"در حوزه واژه شناسی و تبارشناسی است. این برنامه شامل بخش‌های متنوع دیگری است.

رادیو ورزش؛ سکوی دانش

ویژه برنامه «سکوی دانش» رادیو ورزش ضمن خوانش عناوین مطبوعات ورزشی به صورت روزانه به معرفی کتاب‌های جدید در حوزه ورزش می‌پردازد. گفتگو با ناشران و نویسنده‌های کتاب‌های ورزشی از دیگر بخش‌های این برنامه است.

آیتم ویژه برنامه سکوی دانش درباره سرانه مطالعه و کتابخوانی در کشور است که به صورت طنز به این موضوع پرداخته خواهد شد. رادیو ورزش برنامه سکوی دانش را از از ساعت ۱۴ تا ۱۵ تقدیم مخاطبان می‌کند.

رادیو نمایش؛ استودیو هشت یار مهربان

رادیو نمایش در ایام نمایشگاه کتاب ویژه برنامه «استودیو هشت یار مهربان» را به روی آنتن می‌برد. این برنامه ساعت ۱۸ و ۱۵ دقیقه به صورت زنده در رادیو نمایش از محوطه نمایشگاه کتاب پخش می‌شود که در آن با نویسندگان و ناشران ارتباط حضوری و مستقیم برقرار شده و به اطلاع رسانی درباره نمایشگاه کتاب می‌پردازد.

رادیو پیام؛ آگاهی از آخرین رویداد‌ها

ویژه برنامه نمایشگاه کتاب از رادیو پیام با آگاهی از آخرین رویداد‌های نمایشگاه بین المللی کتاب، روزی یکبار به صورت شناور پخش می‌شود.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون